Trong kỹ thuật điện, trở kháng là một đại lượng vật lý đặc trưng cho sự cản trở dòng điện của một mạch điện khi có hiệu điện thế đặt vào, thường được ký hiệu bằng chữ Z và được đo trong bằng đơn vị đo Ω (Ohm).
Trở kháng là khái niệm mở rộng của điện trở cho dòng điện xoay chiều và chứa thêm thông tin về độ lệch pha. Cũng như các vật dẫn điện khác, loa có điện trở, độ lớn của chỉ số này là trở kháng của loa được kí hiệu là R. Trở kháng được quyết định do cuộn dây cấu tạo bên trong loa.
1. Trở kháng của loa ảnh hưởng tới phối ghép amply
Có một điều bạn cần lưu ý khi chọn ghép nối loa karaoke và amply có trở kháng khác nhau. Khi tổng trở của loa nhỏ hơn trở kháng của amply thì amply sẽ bị quá tải và cháy, kể cả khi đã đảm bảo điều kiện ghép nối là: công suất amply lớn hơn công suất trung bình của loa.
Loa được chia làm 2 loại là loa trở kháng cao và loa trở kháng thấp. Với loa karaoke nhà sản xuất thường chọn trở kháng ở mức phổ biến là 4 Ohm, 6 Ohm hoặc 8 Ohm. Ngoài ra, trong các dàn âm thanh karaoke, khi phối ghép các loa với nhau, việc đấu nối nhiều hơn một loa vào cùng một kênh của amply là điều bắt buộc. Có hai cách ghép nối loa cơ bản: nối song song và nối liên tiếp.
Trở kháng trong kết nối nối tiếp được tính như sau:
Tổng trở (R) = R1 + R2 + R3 +… + R (n)
Trở kháng trong kết nối song song được tính như sau:
1/R = 1/R1 + 1/R2 + 1/R3 +… + 1/R (n)
Với cách nối mạch song song thông thường giữa các loa karaoke, trở kháng càng lớn, loa càng dễ tương thích với amply hơn. Theo đó, loa có trở kháng 8 Ohm sẽ tốt hơn loa 4 Ohm trong việc phối ghép. Khi mắc song song sẽ làm trở kháng loa giảm, công suất loa tăng lên nên cần lưu ý công suất amply cho phù hơp với loa. Thông thường, các nhà sản xuất amply sẽ liệt kê công suất đầu ra theo từng loại trở kháng để người dùng thuận tiện hơn trong phối ghép.
Loa karaoke PRODIO KSP-590 có trở kháng 8 Ohm dễ dàng trong việc phối ghép với amply
2. Kết nối loa trở kháng thấp
Đây là kiểu kết nối loa ở mức trở kháng thấp thường gặp trong các dàn âm thanh trình diễn công suất cao, karaoke, nghe nhạc… với khoảng cách giữa loa và amply không quá xa (thường trong khoảng 50-100 mét). Như đã nói ở trên, bạn phải thiết kế sao cho tổng trở kháng vào của loa lớn hơn trở kháng ra của amply, đồng thời khoảng cách nối giữa amply hoặc cục công suất và loa phải nhỏ hơn 10m. Nếu khoảng cách lớn hơn 10m, amply không thể cung cấp công suất đủ cho loa hoạt động.
Ở dạng kết nối này thường gặp những loa có mức trở kháng 4 Ohm hoặc 8 Ohm (một số trường hợp còn có 2 Ohm, 16 Ohm). Hiện nay hầu hết tất cả các dàn âm thanh karaoke, trình diễn, sự kiện hay các hệ thống nghe nhạc, hội trường đều ứng dụng kết nối loa ở dạng này. Mức công suất của amply chỉ cần đủ hoặc dư ra đôi chút so với công suất loa ở cùng một mức trở kháng (4 Ohm hay 8 Ohm) là bạn đã có thể kết nối và sử dụng một cách hiệu quả.
Các loại loa karaoke như Jarguar SS-660 thường có trở kháng 4 Ohm hoặc 8 Ohm
3. Kết nối loa trở kháng cao
Dạng kết nối loa trở kháng cao (70V/100V) thường sử dụng trong các hệ thống âm thanh thông báo, phát tiếng nói hay phát nhạc: trường học, siêu thị, hệ thống âm thanh công cộng… Các hệ thống âm thanh này thường sử dụng cho các loại loa có biến áp (cho phép điều chỉnh mức công suất sử dụng loa) và amply có thể chia vùng để phát ở những khu vực mong muốn.
Kết nối loa ở trở kháng cao mang đến cho người sử dụng nhiều ưu điểm hiệu quả và âm thanh vẫn đảm bảo khi truyền tín hiệu đi xa từ amply đến loa. Đối với các hệ thống âm thanh công cộng, cần đến độ phủ sóng rộng trong không gian lên đến vài ngàn mét vuông với hàng ngàn người, khoảng cách nối dây loa giữa loa và amply sẽ rất lớn buộc phải sử dụng kiểu kết nối loa ở trở kháng cao, để đảm bảo tín hiệu âm thanh không bị suy hao khi truyền đi xa.
Ngoài ra một ưu điểm nữa khi kết nối loa ở trở kháng cao, đó là mắc loa song song sẽ giúp loại bỏ được tính toán trở kháng phức tạp. Theo đó chỉ cần tổng mức công suất của các loa trong hệ thống không vượt mức công suất của amply là đã có thể sử dụng mà không cần quan tâm là 4 Ohm hay 8 Ohm như kết nối loa ở trở kháng thấp.
Xem thêm: Độ nhạy của loa là gì ? Độ nhạy của loa có ý nghĩa như thế nào
